Al meer dan tien jaar werkt partner René Ros aan het verzamelen van informatie over de Stelling van Amsterdam. Hij onderhoudt in zijn eentje een website, community, forum en documentatiecentrum. De afgelopen jaren heeft hij zich ontwikkeld tot zelfstandig historicus. En nu betalen al zijn inspanningen zich uit. René werkt mee aan een het verhalen- en communityproject ‘V6 Waterlinie‘ rond de twee Nederlandse verdedigingslinies die elkaar in Utrecht raken.
René Ros houdt zich al vele jaren bezig met het bestuderen van wat inmiddels een beetje ‘zijn’ Stelling van Amsterdam is geworden. Over zijn Stelling schrijft hij veel en graag. Met de inhoud zit het bij voorbaat dus al goed. Maar de verhalen voor het V6-project moet hij schrijven voor een ander publiek dan hij gewend is. Op zijn eigen website kan hij schrijven voor zijn volgers, die over het algemeen goed zijn ingevoerd in het onderwerp. Nu moet hij een algemeen publiek zien te interesseren. ‘De inhoud moet wel kloppen maar ik neem de vrijheid om wat creatiever te schrijven’, schrijft hij in zijn nieuwsbrief. Oordeel zelf. De eerste twee verhalen staan online.
Een verhaal over het verzet kort na de bevrijding in mei 1945, naar aanleiding van een foto uit een kist met persoonlijke uitrusting van een ‘fortwachter’. Een fortwachter was de beheerder die bij elk fort woonde.
Een verhaal over een egeltje, zijn stadse baasje en diens dienstmakkers, ergens op een fort in het Mijdrechtse veengebied. Het verhaal is gebaseerd op een vertelling van Theo Thijssen die in de Eerste Wereldoorlog op een fort was gelegerd.
Het project V6 – Verhalen en kleinschalige projecten in Linie en Stelling
René schrijft de verhalen voor ‘V6 Waterlinie‘, een project van de Utrechtse gemeente De Ronde Venen, gefinancierd door de provincie Utrecht. De naam van het project staat voor zes V’s: vertellen, verhalen, verbinden, verdienen, vrijwilligers en (werk) verzetten. Doel van het project is om het landschap van de twee Nederlandse verdedigingslinies in de provincie tot leven te wekken. De eerste is de Stelling van Amsterdam, die als een ring om de hoofdstad ligt. Deze linie is al verschillende jaren geregistreerd als UNESCO-werelderfgoed. De tweede is de Hollandse Waterlinie, die in 2019 ook werelderfgoed hoopt te worden. Deze linie loopt vanuit Utrecht naar het rivierengebied in het zuiden. Wat de Stelling en de Waterlinie op wereldschaal zo bijzonder maakt is het ‘Hollandse’ element – het landschap tussen en voor de forten. Dat linielandschap was bedoeld om onder water te zetten en zo de verdediging te versterken. Het heeft geleid tot een landschap zoals het nergens anders op de wereld te zien is. Maar dat is het grote plaatje. V6 draait om lokale geschiedenis.
Landschap laten leven – Hoe doe je dat?
Hoe doe je dat, het Linielandschap van de Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam tot leven brengen? V6 doet dat door lokale initiatieven van burgers te stimuleren. Het project wil op een nieuwe manier kleine projecten realiseren – ‘bottom-up’, dat wil zeggen gedragen door een groep van belangstellenden, kortom door een ‘community’ in hedendaags Nederlands. V6 stimuleert en ondersteunt mensen met belangstelling voor het linielandschap om actief aan de slag te gaan met de objecten, het landschap en hun verhalen. Verhalen en community vinden onderdak op de website ‘If then is now‘.
Initiatiefnemers van V6 zijn Menno Heling en Bas Kreuger. Zij vinden dat met creativiteit en fantasie een nieuw gebruik voor bunkers, sluisjes, dammetjes en limietpalen gevonden kan worden. Denk daarbij aan kazematten als (tijdelijk) onderkomen dan wel locatie voor activiteiten of evenementen en sluisjes en kades voor watersport en vissers. Alle objecten kunnen worden opgenomen in wandel- en fietstochten maar kunnen ook dienen als onderwerp voor kunst, locatie voor toneel of onderwerp van poëzie. Voor dat doel benaderen Bas en Menno omwonenden als ‘stakeholders’ van de objecten en het landschap in hun ‘achtertuin’, via organisaties zoals scouting, actiegroepen en kunstenaars maar ook met individuele bewoners en betrokkenen in het gebied. ‘Behoud door gebruik’ is inmiddels een gevleugelde term in de erfgoedwereld, maar de stap die daaraan voorafgaat is dat ‘iets’ eerst betekenis moet krijgen om als erfgoed aanvaard en gewaardeerd te worden – (inter)nationaal door UNESCO of lokaal door omwonenden.
Zelf meedoen?
Heb je zelf een suggestie of een verhaal over het Linielandschap? Neem dan contact op met de initiatiefnemers: Bas Kreuger: bas@kreugerinkultuur.nl (06-47768450); Menno Heling: menno@ifthenisnow.nl (06-31974866).
Of wil je graag een verhaal schrijven? Zelf een bijdrage toevoegen aan Ifthenisnow kan altijd. ‘Draag bij aan de schatkist!‘, luidt de oproep.
Check de V6-website voor nieuwe activiteiten. V6 organiseert bijvoorbeeld schrijf- en interviewtrainingen. Deze worden georganiseerd in samenwerking met UtrechtAltijd.nl, het provinciale verhalenplatform dat de enorme rijkdom van het Utrechtse erfgoed zichtbaar maakt.
Wim de Natris
4 juni 2017
_____
Links:
- Volg V6 op LinkedIn.
- Volg V6 op Facebook.
- Volg V6 op Twitter.
- Project V6 Waterlinie op If then is now.
- Persbericht over V6 Waterlinie opgeslagen in het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam.
- Programmaplan Nieuwe Hollandse Waterlinie/Stelling van Amsterdam 2016-2020 (pdf).
