Onze partner Fred Warmer neemt deel aan een expeditie naar de binnenlanden van Indonesië. Op initiatief van Bas Kreuger gaat hij samen met nog drie anderen zoek naar vliegvelden en vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog die in de jungle van Irian Jaya zijn achtergebleven, in een gebied dat wij uit de geschiedenisboekjesa kennen als het schiereiland Vogelkop, in het noordwesten van het voormalige Nieuw-Guinea.

Fred Warmer, Bas Kreuger en Fred Pelder voor vertrek op Schiphol

De New Guinea Air War Expedition 2019 gaat in de jungle van Vogelkop op zoek naar vergeten erfgoed uit de Tweede Oorlog en de menselijke verhalen daarachter. Nieuw-Guinea herbergt een van de relatief meest onaangeroerde slagvelden van de oorlog. Doel is het vinden van de restanten van vliegvelden en gevechtsvliegtuigen, maar ook van eventuele stoffelijke resten van militairen en non-combattanten die alsnog een graf verdienen.

De eerste stop van de reis is Sorong. Van daar gaat het door naar de paradijselijk gelegen duikschool van Max Ammer op het eiland Kri. Daar bereid het gezelschap zich voor op de eigenlijke expeditie. Na acclimatisatie gaat de reis met vijf man verder naar het onderzoeksgebied honderden kilometers naar het zuidwesten, een van de meest onherbergzame gebieden op aarde – bloedheet met een zeer hoge luchtvochtigheid en vol ongedierte. Fred sprak voor vertrek al over een ‘hel’. Wij hopen dat het meevalt. Aangekomen in het binnenland verdwijnt de expeditie enkele weken van de radar bij gebrek aan werkende verbindingen – geen telefoon, laat staan een internetverbinding is er te vinden. Begin februari verwachten we Fred liefst heelhuids in Nederland terug.

Luchtaanval op een Japans vliegveld

De heren gaan natuurlijk niet lukraak op pad; ze zijn goed voorbereid en gaan gericht op zoek. Er zijn drie kleinere Japanse vliegvelden op het schiereiland Bomberai waarvan de locatie bekend is: Mongosah, Otawiri en Sagan. Na de oorlog zijn deze niet hergebruikt. Vervolgens zijn ze door de jungle overwoekerd. De expeditie gaat langs bij twee van de drie langs. Het is afwachten wat er rest. In 2017 deed een student aan de TU Delft via ‘remote sensing’ al vooronderzoek naar deze ‘airstrips’. Maar om echt te weten wat er te vinden is, zijn ‘boots on the ground’ nodig, nu we toch Engelse termen aan het gebruiken zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om achtergebleven zwaar onderhoudsmaterieel dat gebruikt moet zijn of on wat er rest van onderkomens en afval van het Japanse grondpersoneel of van Indische dwangarbeiders.

Louis Rapmund

Behalve vliegvelden hopen de onderzoekers ook een aantal vliegtuigwrakken te lokaliseren waarvan bekend is waar ze ongeveer te vinden moeten zijn. Ze hopen de route te traceren van de Nederlandse legerofficier Louis Rapmund van de Netherlands Indies Civil Administration (NICA) die redding van de bemanning van een van de vliegtuigen organiseerde. De bijzondere geschiedenis geeft aan dit bewuste wrak een grote ‘verhalende waarde’. Rapmund kwam al snel na de capitulatie van Japan om in toen nog Nederlands-Indië. Lees meer over Louis Rapmund op de webpagina van de expeditie.

Gedetailleerde informatie over de achtergronden van de expeditie vindt u op de website New Guinea Air War Expedition 2019. Ongetwijfeld komt de expeditie terug met mooie verhalen en spectaculair beeldmateriaal dat op allerlei manier zal worden gepresenteerd. Onze Fred zorgt voor de foto’s, dus dan moet het goed komen. Geïnteresseerden in een lezing, presentatie of plaatsing van een tekst of artikel kunnen contact opnemen met de organisatoren. Maas+deNatris is in ieder geval geïnteresseerd.

Wim de Natris
10 januari 2019

_____

Links